Gelezen in 2020

Een meer dan boeiende roman / verslag over 2 vaders (Rami Elhanan, 67, Israëliër, en Bassam Aramin, 48, Palestijn) en de invloed van de oorlogen in het Midden-Oosten en de bezetting op hun leven. Beiden hebben een dochtertje verloren bij verschillende bomaanslagen. Tussen de dood van de meisjes zit 10 jaar. Nadat Bassams dochter door een Israelische soldaat om het leven wordt gebracht, zetten Rami en Bassam zich in voor een geweldloze beëindiging van het Israëlisch-Palestijnse conflict, en geven ze over de hele wereld lezingen.

Het verhaal over de vaders, hun dochters, hun werk en gezinsleven, over de zinloosheid van het bloedvergieten en de pijn die het met zich meebrengt, over het verwoestende effect van rubberkogels en granaatscherven in het menselijk lichaam en dan met name in het lichaam van een 10 jarig meisje (en van waar zijn deze kogels en granaten afkomstig?), worden waardig en op rake wijze verteld in 1001 hoofdstukken. Te beginnen bij hfd. 1 tot 500, dan volgt hoofdstuk 1000, dan weer een hoofdstuk 500, vervolgens wordt teruggeteld naar 1. Sommige hoofdstukken bestaan slechts uit 1 zin, andere uit meerdere pagina’s. De 1-zin hoofdstukken zijn over het algemeen herhalingen die verwijzen naar een eerder hoofdstuk om zo de verbinding tussen twee gebeurtenissen te benadrukken.
“Apeirogon: een vorm met een telbaar oneindig aantal zijden”
Of: “Dan het krimpen van zijn longen”.
Er is geen chronologische volgorde, het nu en het verleden lopen door elkaar heen.
De schrijfstijl is zowel poëtisch als to-the-point.

Al deze constructies tezamen is wat het boek uitermate bijzonder maakt.

Wat er naast het verhaal over Bassam en Rami aan bod komt, duizelde mij, en boeide mij zeer en ik moest doorlezen. Zoveel interessante wetenswaardigheden waar ik te weinig van afwist en nu haarfijn door de auteur wordt uitgelegd zonder belerend over te komen.       

Over trekvogels, het ringen van deze dieren, fregatvogels, het vangen van ortolanen en hun barbaarse einde (officieel verboden). Vreselijk! (Een soortgelijke scene zag ik in de serie Billions).
Over de term ‘Mayday’.
Wie was Sir Richard Francis Burton?
Het verhaal over de New Yorkse tunnelgravers die kort na 1990 naar Israël werden gehaald.
Over Theresienstadt, het concentratiekamp in Tsjechië.
“De mythe wil dat trekvogels tot op de dag van vandaag weigeren over de velden van Theresienstadt te vliegen”.
Wat bedoelen Israëlische gezagdragers met ‘grasmaaien’?
Wat betekent ‘het recht op terugkeer’ in het jargon van de rebellen?
Waarom de Franse koorddanser Philippe Petit in 1987 op een koord over het Hinnomdal wandelde waar in Bijbelse tijden rituele offers werden gebracht.  
Hfd. 497 in het 2^e deel (blz.278) vind ik net een gedicht.
“Water is hier alles”.

En nog veel en veel meer.

Leerzaam vooral. Als je je afvraagt: ‘Hoe is het om op de westelijke Jordaanoever te (moeten) wonen?’ ‘Waarom stranden de vredesonderhandelingen?’ ‘Hoe komen ze aan die wapens?’ Of je nu pro Israël bent of pro Palestina: “Het houdt pas op als we gaan praten”.

Geen boek voor de gemakzuchtige lezer, maar voor de leergierige lezer die van een uitdaging houdt.
Was 'Het achtste leven' van Nino Haratischwili voor mij HET boek van 2019, voor 2020 is dat 'Apeirogon'.
Apeirogon staat op de longlist van de Booker Prize 2020 maar heeft jammer genoeg niet de shortlist gehaald. 
In het programma 'Het Israël van Heertje en Bromet' worden Rami en Bassam door Raoul Heertje geinterviewd. Te zien op NPO start afl. 7. 

48. Max, Mischa en het Tet-offensief - Johan Harstad
Geweldig boek! Ruim 1200 pagina's. In de categorie van Apeirogon. Over de Vietnamoorlog, kunst (Rothko), theaterregie, jazz, aanslag op de TwinTowers, het Apthorp building in NY en nog veel en veel meer. 

47. Het zoutpad - Raynor Winn
Dit boek was niet aan mij besteed. Helaas. 

46. In koelen bloede - Truman Capote
Waargebeurd verhaal over een 4 voudige moord in Kansas in 1959. Zeer nauwkeurig verslag over het onderzoek, juridisch strijd, inzicht over wat er is gebeurd en vooral waarom! 

45. Het echte leven - Adeline Dieudonne

44. Eerste liefde - Ivan S. Toergenjev

43. Stad van glas - Robert Pobi

42. Nog lange niet - M.J. Arlidge

41. Apeirogon - Colum MacCann (zie hierboven)

40. Siegfried - Harry Mulisch

39. De njai - Reggie Baay

38. Daar waar de rivierkreeften zingen - Delia Owens

37. Kom je spelen - M.J. Arlidge

36. Radetszkymars - Joseph Roth

35. Een stralende toekomst - Rebecca Makkai

34. In hechtenis - Nicci French

33. Het dilemma - B.A. Paris

32. Uit het leven van een hond - Sander Kollaard

Een dag uit het leven van een 57 jarige alleenstaande IC verpleger Henk van Doorn en zijn hond die ernstig ziek is. Een luchtige roman waarin de diepzinnige gedachten van Henk mooi verwoord zijn.

(Libris literatuurprijs 2020)

31. Van de doden niets dan goeds - Tomas Ross
Een mix van fictie en non fictie zoals we van Ross gewend zijn. Dit 1e deel van de Indie trilogie speelt zich af in 1945, 6 mnd. na de bevrijding wanneer Arnie Springer berooid vanuit het jappenkamp in ijskoud en chaotisch Den Haag terugkomt.  Een spionagethriller waarin niemand te vertrouwen is. 

30. Alibi - Denise Mila
Een onderhoudende thriller waarin een true crime podcast centraal staat. Aangenaam verrast door deze rode draad. Weer eens wat anders. 

29. Vox - Christina Dalcher
Een spannende dystopische roman in de stijl van 'The handmaids tale'. Wanneer een extreem conservatieve partij aan de macht komt, mogen vrouwen niets meer dan alleen nog  kinderen baren en max.100 woorden per dag zeggen. De telling wordt geregistreerd op een polsband. Gaan ze over dit limiet heen dan volgt een krachtige stroomstoot. Geschreven in de 1e persoon vanuit dr. Jean McCellan. Voor haar het zwijgen werd opgelegd, was ze een begenadigd wetenschapper. Maar dan opeens heeft de regering haar kennis hard nodig.👍    

28. De dood van Harriet Monckton - Elizabeth Haynes
Een historische thriller, gebaseerd op een moord die plaatsvond in 1843 in Engeland. Harriet wordt dood aangetroffen. Heeft ze zelfmoord gepleegd of heeft iemand haar vergiftigd? Maar wie? Geschreven in de 1e persoon vanuit verschillende perspectieven. Interessant hoe een moordonderzoek in die tijd in zijn werk ging, hoe omslachtig eigenlijk in vergelijking met nu. 👍Top!

27. Een heel gewoon gezin - Mattias Edvardsson
Een roman (meer een psychologische thriller) over vader Adam (een priester), moeder Ulrika (advocate) en hun 19 jarige eigenzinnige dochter Stella die beschuldigd wordt van moord op een oudere zakenman. Hoe ver gaan de ouders om hun dochter te redden? Geschreven vanuit 3 perspectieven. Boeiend. 

26. Wild - Harlan Coben
Wild is een man die 30 jr. geleden in het bos is gevonden. Hij wordt geadopteerd, kan zich goed staande houden in de maatschappij. Hij helpt strafrechtadvocate Hester mee met de zoektocht naar de verdwenen Noami. 
Er zijn verschillende verhaallijnen die eerst niets met elkaar te maken lijken te hebben, maar op het eind toch samenkomen.
Altijd fijne schrijfstijl van Coben.

25. Naar huis - Harlan Coben
Een van de twee jongens gekidnapte jongens wordt 10 jaar later teruggevonden. Maar wat is er met die andere jongen gebeurd? Myron Bolitar en zijn zakenvriend Win (een vd gekidnapte jongens is Wins neef) gaan op onderzoek uit.
Opnieuw een onderhoudende thriller.
 

24. De ontdekking - Harlan Coben
Een zoektocht van Simon en Ingrid naar hun aan drugs verslaafde dochter Paige die sinds de moord op haar vriend spoorloos is. Een spannende thriller waarin aandacht voor DNA websites en de vraag wat te doen als je kind zich lijkt te hebben aangesloten bij een sekte. 

23. Ultiem bewijs - Peter James
Is er onomstotelijk bewijs te vinden dat God echt bestaat? En is die sjofele goochelaar uit Los Angeles Zijn afstammeling? In deze thriller (a la Dan Brown) met spannende verhaallijnen, blijft er ruimte over om zelf na te denken over deze vraag.
Wat jammer is dat de schrijver toch nog een 'wonder' nodig vindt te hebben, om het verhaal mee af te sluiten. Had niet gehoeven wat mij betreft.

22. De nachtstemmer - Maarten 't Hart
Een sfeervolle roman over orgelstemmer Gabriel Pottjewijd die in een kerk in een Zuid- Hollands stadje, een orgel stemt. In deze achterdochtige gemeenschap ontmoet hij vreemde mensen met vreemde namen. Leuk!

21. De kennismaking - Faxen aan Ger - Nicolien Mizee
Een dagboek in de vorm van faxen die Mizee stuurt naar haar vroegere docent scenarioschrijven. Geestig, droevig en oprecht. 

20. Spion buiten dienst - John Le Carré 
Leuk en ouderwets spionageverhaal over een spion op zijn retour. Van genoten!👍

19. Client E. Busken - Jeroen Brouwers
Een komisch en tegelijkertijd triest verhaal over een aan alzheimer lijdende man in een verpleeghuis. Hij zit in een rolstoel, weigert te praten, maar observeert als de beste. Wat hij ziet, meemaakt, de manier waarop het personeel hem benadert, schrijft hij op.  

18. De tienduizend dingen - Maria Dermout
Een klassieker. Speelt zich af op een niet nader benoemd eiland in de Molukken in de nadagen van de nederlandse kolonialisering. Felicia woont met haar bedienden op een tuin (plantage) aan een binnenbaai. Elk hoofdstuk is een verhaal op zich. Aangrijpend en boeiend met veel couleur locale.👍

17. Meisjes zoals wij - Christina Alger
Voor de verandering eens een thriller. Over een FBI agente die na de dood van haar vader op Long Island zijn betrokkenheid bij enkele moorden onderzoekt. Spannend. Leest makkelijk weg. 

16. Jagersmaan - Jan Vantoortelboom
Speelt zich af na de 1e wereldoorlog. Door de schande van een onwettige dochter wordt de Vlaamse Victor door zijn moeder weggestuurd. Hij neemt de boot naar Amerika maar strandt in Ierland waar juist een burgeroorlog aan de gang is. 
Een overtuigend en meeslepend verhaal, met veel Vlaamse woorden.

15. Het Meesterstuk - Anna Enquist
Een familiedrama. 2 broers, een verbitterde moeder, en wat de afwezige vader veroorzaakt. Geschreven vanuit verschillende perspectieven. Muziek en beeldende kunst spelen een grote rol. Ik ben ook fan van Enquists gedichten zoals die in Jachtscenes.

14. Ventoux - Bert Wagenaar
Een mooi verhaal over 5 schoolvrienden die 30 jaar na de dood van een van hun vrienden opnieuw de Mont Ventoux fietsend beklimmen.

13. Zonder liefde - Stefan Brijs
Het eerste boek dat ik van deze schrijver lees. Een mooie roman over de vriendschap tussen Paul en Ava, en over onbeantwoorde liefde. Hij is verliefd op haar (wat hij ontkent) maar zij niet op hem.

12. Hersenschimmen - J. Bernlef 
Een confronterende roman over de aan dementie lijdende Maarten Klein. Zijn gedachtes zijn perfect verwoord. Gelezen met een grimlach en een traan.
Een prachtig kringlooppareltje! 👍 

11. Stoner - John Williams 
Het verhaal over een boerenzoon William Stoner, geboren eind 19e eeuw die tot verdriet van zijn ouders - die hem liever zagen terugkeren naar de boerderij - na zijn studie professor Literatuur wordt aan de universiteit van Columbia USA. Hij trouwt met een kille bankiersdochter, vindt eindelijk de liefde bij een studente maar verbreekt de relatie om een schandaal te voorkomen. Zijn carriere aan de universiteit verloopt moeizaam. Tegen het eind van zijn loopbaan wordt hij ziek en sterft.
Mooi maar een in en in triest verhaal.  

10. Nooit meer slapen - W.F. Hermans 
Een klassieker die ik nog niet gelezen had. Over een barre tocht van geologiestudent Alfred die in het ruige Noorse Lapland met 3 andere wetenschappers, onderzoek doet. Door de nooit ondergaande zon kan hij niet slapen. Ook wordt hij tijdens zijn gehele tocht geplaagd door zwermen muggen. Voor deze expiditie heeft hij landkaarten nodig die hij nergens krijgen kan. Als blijkt dat 2 van de deelnemers die kaarten wel in hun bezit hebben, en zij besluiten een andere route te nemen, gaat Alfred ze achterna.
Prachtig! 👍 

9. Het verhaal van Asta - Jon Kalman Stefansson 
Een zware roman over het harde leven op IJsland, de veranderingen, de opkomst van toeristen, en het gebrek aan communicatie bij de inwoners. 'Zomerlicht, en dan komt de nacht' van deze auteur vind ik mooier. 

8. Elementaire deeltjes - Michel Houellebecq
Over 2 halfbroers die verstoten worden door de moeder en apart van elkaar worden grootgebracht. Later ontmoeten ze elkaar. Michel is een contactgestoorde, moleculair bioloog, Bruno een aan seksverslaafde leraar. De helft van het boek vond ik goed, de andere helft (over  satanische gruwelheden, gangbangs en snuff movies) vond ik vreselijk.Dit boek was een 'kringloopvangst' (mooie boeken die ik bij de kringloop tegenkom) en gaat dus weer terug. 

7. De Greppel - Herman Koch 
Over het wel en wee van een Amsterdamse burgermeester die denkt dat zijn vrouw een relatie heeft met een van de wethouders wat niet zo is. Althans, zo heb ik het begrepen. M.i. zitten er nogal wat losse eindjes. Kon mij niet bekoren.

6. Irundina - Hella Haasse
Een mooie novelle over een jonge Portugese vrouw die bij de auteur schoonmaakster was toen zij en haar man in Parijs woonden.

5. Het hoofdkussenboek - Sei Shonagon
Een dagboek van een Japanse hofdame uit de 10 eeuw. Ik had niet het idee dat ik een boek las dat al zo oud is. Mooi en komisch geschreven, een kijkje hoe het er aan het hof ten tijd van de Heian periode aan toeging. 👍

4. Tikkop - Adriaan van Dis
Een luisterboek. Een groot voordeel is dat Van Dis zijn boeken zelf voorleest, waardoor hij bij bepaalde scenes die toon aangeeft die hij bij het schrijven voor ogen had. Over de apartheid in Zuid Afrika en het redden van een aan tik verslaafde jongen.  

3. Uit de suiker in de tabak - P.A. Daum 
Een verhaal over het koloniale Indie, in een ouderwetse schrijfstijl, maar nu nog zeker goed te volgen. Over de onderdrukking van de inlanders en de arrogantie van Nederlanders planters, militairen, en industrielen.

2. Indische Duinen - Adriaan van Dis 
Ik had dit boek ruim 25 jaar geleden gelezen, en wist niet meer goed hoe het ging. Nu spreekt het mij meer aan dan toen. Ook in dit boek speelt de door de oorlog in Indie getraumatiseerde vader en mishandeling van zijn kind(eren), een grote rol.  

1. De fenomenale meerval - Alfred Birney
Verrassende verhalen die alle eerder verschenen zijn. De meerval komt hierin meerdere malen terug. Met veel lust en verleiding. 👍